Weten we iets van Zijn grimmigheid jegens ons als zondaars? Welke veroordeling, welke toorn, welke gramschap hebben we in onze ziel ervaren? Hebben we ooit voor Gods rechtbank gestaan? Zijn onze overtredingen en ongerechtigheden tegen ons aangevoerd? Waren onze zonden voor ons talrijker dan de haren van ons hoofd? Is satan ooit opgestaan als onze aanklager? Hebben we verwacht dat God ons zou afsnijden om onze zonde en goddeloosheid? Dit is zoals ik mij gevoeld heb!

Ik ben bevreesd geweest dat een of ander oordeel over mij zou komen en heb gewenst dat ik nooit geboren was. En o, wat een vreselijke staat is dit! Wat is ellendiger dan Gods gramschap in de consciëntie te hebben? Een mens kan veel verdrukkingen verdragen, ‘maar een verslagen geest, wie kan dien dragen?’ (Spr. 18:14).

Ik herinner mij dat enkele jaren geleden deze vreselijke pijlen in mijn gemoed geworpen werden, met zo’n kracht dat geen atheïst slechter kon zijn. Dit gebeuren dreigde mij te verslinden, en mij weg te sleuren als met een stroom; en niet alleen toen, maar sinds die tijd heb ik diverse keren gevoeld dat allerlei zonde en godslastering in mijn hart werkzaam was, zodat ik heb geweten dat waarachtig geloof inderdaad Gods gave is, en dat ‘niemand kan zeggen Jezus den Heere te zijn, dan door den Heiligen Geest’ (1 Kor. 12:3).

’Zij zullen Mij eren, omdat Ik in de woestijn wateren zal geven; om Mijn volk, Mijn uitverkoren drinken te geven’. Ja, loof Zijn lieve en dierbare Naam, Hij zal het doen, Hij zal het doen! Hij heeft het menigmaal in mijn ziel gedaan. Niet door louter naar een tekst te kijken waar ik tenvolle mee instemde, om het dan voor gezien te houden. Niet door het lezen van de werken van een mens, om er dan uit te halen wat mij paste. Maar God heeft het in mijn hart geopenbaard. Hij geeft mij, van tijd tot tijd, te spreken hetgeen ik gesmaakt, waargenomen en getast heb van het goede werk des levens in mijn hart. Het paste dan op mijn eigen geval en op de gevallen van Gods arm, beproefd, bestreden en bedrukt volk.

Ik wens over mijzelf en alles wat ik heb of ben, zeg of doe, altijd met de diepste zelfvernedering te spreken, want ik weet dat ik in mijzelf niets heb dan zonde en dood, vuiligheid en dwaasheid. . Maar ik kan niet vergeten dat gedurende verscheidene jaren nagenoeg alle preken die ik in deze plaats gehouden heb, werden opgeschreven terwijl ze van mijn lippen kwamen, en dat ze in Gods voorzienigheid wijd en zijd verspreid zijn en naar ik vertrouw voor velen tot zegen zijn geweest.

Ik ben ertoe gebracht de Heere te prijzen en te loven voor al Zijn goedertierenheid, wanneer zulke smarten en benauwdheden over mij kwamen die zuchten en kreunen uit mijn hart tot Hem deden opstijgen. Niettemin werd ik daarna in staat gesteld om Hem te loven dat ik zo geleid ben; dat deze dingen, hoewel ze pijnlijk waren voor vlees en bloed, toch echt wezenlijk ten goede zijn geweest.

Hoe intens zijn soms onze begeerten dat Hij door de wolk zal heenbreken en een woord tot onze ziel zal spreken! Ik heb soms onder een boom gestaan, mijn ogen tot de Heere opgeheven en met zulk een ernst en vurigheid tot Hem geroepen om in mijn hart door te breken.

Een aspect van de belofte is een ononderbroken gemeenschap met God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest is. Hoe dat zal zijn, kan ik niet zeggen; maar ik geloof in mijn ziel dat ik zal zien en spreken met de Drie-eenheid in de Godheid, in de Persoon van de Verlosser, Die de sterke God is. Misschien vraagt u: ‘Gelooft u dat?’ Ja, dat geloof ik.

Toen de Heere voor het eerst in mijn hart een geestelijke betrekking op het prediken van het Evangelie gaf, had er nooit een grotere dwaas bestaan! Ik was grootgebracht in een dorp op het platteland, waar ik zulk plat Engels sprak dat ik alleen maar maun kon zeggen voor man, en caun voor can. Mijn gedrag en mijn manier van doen, het was allemaal van diezelfde lap gesneden. En als het om geletterdheid of geleerdheid ging, ik kon nog geen hoofdstuk in de Bijbel lezen. Alles stond van begin tot eind vol met wat ik ‘moeilijke woorden’ noemde. Wat dan met mijn gebrek aan scholing, mijn taalmanco en mijn grote onkunde? Het leek in alle opzichten het hoogste toppunt van verwaandheid dat een dwaas als ik zelfs maar zou proberen te preken. Toch kon ik het gevoel niet kwijtraken. Ik durf te zeggen dat sommigen van u mij ook nu niets dan een dwaas vinden.

Maar ik kwam in zo’n gemoedsgesteldheid terecht dat ik geen rust kon vinden op mijn bed. Vele malen ben ik naar de kelder gegaan met alleen mijn nachtkleding aan, om kou te vatten en zo mijn dood te veroorzaken. Echter, ik kon niet sterven, hoe graag ik het ook wilde! Steeds ging ik er weer heen in de meest neerslachtige toestand, en toch kon ik niet sterven of echt kou vatten. Werkelijk, ten slotte kwam ik in zo’n ellendige toestand terecht dat ik niet wist wat te doen. Dit bleef zo totdat, te midden van mijn worstelen, strijden en zuchten tot God – waardoor ik Hem het ergste van mijn toestand bekendmaakte en Zijn Majesteit smeekte de gedachte aan het prediken weg te nemen van zulk een dwaas, omdat Hij wist wat ik was – het Hem uiteindelijk behaagde deze gezegende tekst op zo’n manier aan mij toe te passen, dat het mij op dit punt voor altijd geruststelde: ‘Maar het dwaze der wereld heeft God uitverkoren, opdat Hij de wijzen beschamen zou; en het zwakke der wereld heeft God uitverkoren, opdat Hij het sterke zou beschamen; en het onedele der wereld en het verachte heeft God uitverkoren, en hetgeen niets is, opdat Hij hetgeen iets is, teniet zou maken; opdat geen vlees zou roemen voor Hem’ (1 Kor. 1:27-29). Dit kwam met zo’n kracht tot mij dat het mijn tong in beweging bracht, en mijn hart werd zo opgelucht dat ik zei: ‘Ach Heere, als dit Uw manier van werken is, hebt Gij nooit een betere gelegenheid gehad, want Gij hebt de predikdienst nooit eerder aan zulk een dwaas gegeven!’ En zo had ik plechtig toegang tot Zijn gezegende Majesteit, en voelde ik vrijheid en vreugde in mijn ziel. Reeds de dag des Heeren direct daarop werd mij verzocht te prediken. Vanaf dat ogenblik tot nu toe, met uitzondering van de tijd dat ik zes weken met een gebroken been op bed lag, is er geen half dozijn dagen verstreken zonder dat ik eenmaal of vaker in dit werk bezig was. God heeft mij nooit verlaten en ik heb in mijn eigen ervaring de waarheid ondervonden van wat Hij mij toen duidelijk maakte. Maar als ooit iets mij in mijn leven beroerd heeft, was het wel de gedachte aan het prediken!

Nav 1 Joh 5:20, Er is in mijn ziel zo iets bijzonder zaligs in de uitdrukking ‘het eeuwige leven’, dat ik niet kan ophouden mij er bij te bepalen. Hoe verruimt de gedachte eraan, het gevoel ervan de borst. Hoe armzalig, hoe gering en laag is ons tijdelijk leven met al zijn zorgen, de kleine handbreedte die God ons hier beneden heeft toegestaan, in vergelijking daarvan.

Ik voor mij moet tot mijn eigen schande en tot eer van de Heere zeggen dat ik zodanig was, en de wonderbare goedertierenheid en lankmoedigheid van God jegens mij zodanig waren, dat de Heere mij vaak belet heeft, ja, en dat tegen mijn eigen neiging in, om mezelf in het onmiddellijke verderf te storten. ‘Wie is een groot God, gelijk God?’

Ik zeg niet dat ik de wereld inga of dat ik al mijn belijdenis en al mijn hoop opgeef; maar ik heb geen godsdienst, tenminste niets wat ik godsdienst noem, tenzij het de Heere behaagt om in mijn arme hart te spreken en Zichzelf door Zijn almachtige kracht bekend te maken.

Ge moogt en zult door de duivel bestreden worden, en in duizend gevallen beproefd worden; maar God zal u nooit begeven, Hij zal u nimmer verlaten. O nee, dat zal Hij nooit, loof Zijn dierbare Naam.

Mijn ziel verlaat Hem dikwijls en zwerft – ik weet niet waar al heen. Soms, wanneer ik onder de vreselijke werkingen van mijn hart, en de macht van satans verzoekingen was, heb ik wel gedacht dat er geen werkelijkheid in de godsdienst was, en dat de Bijbel helemaal geen Waarheid was. Dan zou ik van strijd en verzoeking van binnen gestorven zijn. Nochtans is de Heere zo vriendelijk, zo teder en zo medelijdend geweest dat Hij mij bij tijden geheel overstelpte met de waarneming van Zijn goedertierenheid. Op zulke tijden heeft Hij tegen mij gezegd: ’Ben Ik Israël een woestijn geweest?’ En ik moest zeggen: ’Nee Heere, nimmer. Niets dan het goede en de weldadigheid hebben mij al de dagen mijns levens gevolgd’. Dit heeft mij verkruimeld – mijn geest verbroken en verslagen. En ik heb gezegd: ’Heere, welk een laag en ondankbaar ellendige ben ik toch, om ooit één harde gedachte van u te koesteren!’

Ik weet enigszins waarover ik het heb. Ik herinner mij hoe mijn vleselijke gemoed de godsdienst probeerde kwijt te raken. Ik was een grote dwaas en zat zo vol grollen dat ik degene was die al mijn vrienden pret bezorgde. Ik bracht leven in hun brouwerij en het leek dat ze niet zonder mij konden. Ik herinner mij dat ik, toen ik tussen de zestien en zeventien jaar oud was, stopte met het werk dat ik deed. Maar drie van mijn collega’s kwamen naar mij toe en zeiden dat zij daar ook weg zouden gaan, tenzij ik terug zou komen. Ze wilden niet zonder mij werken, en omdat ze vastbesloten waren om mij terug te halen, was mijn vleselijke gemoed daar zo mee ingenomen dat ik terugkwam. Maar juist in die werkplaats kwam God mij tegen. O, de wonderen van genade! Al hun pogingen en inspanningen hadden toen geen zin meer. Ze konden niet uitdoven wat God in mijn ziel gelegd had. Alles waar ze mij mee confronteerden, was niet in staat mij te weerhouden God sterk achteraan te kleven en om God te strijden en te worstelen. De zondaar kan niet anders dan onder deze dingen worstelen, wanneer God aldus leven in hem geeft en wanneer het de Heere behaagt aldus Zijn genade te openbaren.

Steeds moet ik des Heeren wonderlijke goedheid jegens mij bewonderen, welke Hij mij in al mijn wederwaardigheden bewees, want Hij heeft mij op de rechte weg geleid. Welk een wonder, als ik nu terugkijk en let op de armoede die ik steeds had, van alle zijden ingesloten terwijl de mensen om mij heen op mijn ondergang wachtten, en bergen van vrees mij bezetten dat dit waarlijk het geval zou zijn. En toch, geloofd zij de Heere, Hij heeft mij uit al mijn vrezen gered. En Hij, Die mij verlost heeft, verlost mij nog, en ik vertrouw dat Hij mij steeds verlossen zal.

Wat een hoogmoedig, hoogdravend werk is het als arme, stervende wormen innerlijk opgeblazen zijn door deze lege ijdelheid, dat als God Zijn deel doet, zij ook hun deel zullen doen! Hoor eens, ik ben een oude man, bijna 70 jaar, en ik heb even weinig hoop om op zulk een grond zalig te worden, als dat ik de Almachtige van Zijn troon zou stoten. Ik heb vele malen geprobeerd om mijn deel te doen; het heeft mij altijd te gronde gericht en mij gevoelig en bewust tot de ondergang gebracht.

Ik voor mij moet belijden dat ik ontzaglijk heb gezondigd, zelfs met een zekere mate van de verschrikkingen van de hel in mijn consciëntie. Is het geen wonder, geen gadeloos wonder, dat God zo’n aanmatigende ellendeling niet naar de zwarte wanhoop heeft gezonden, om daar voor eeuwig weg te zinken? Ik heb tot blijdschap van mijn ziel ervaren dat de Heere inderdaad een lankmoedige God is.